1. Tạp dề chì được sử dụng để làm gì?

Tạp dề chì là trang phục bảo hộ được bệnh nhân và nhân viên y tế mặc trong quá trình chụp X-quang hoặc các thủ thuật hình ảnh khác để bảo vệ cơ thể khỏi sự tiếp xúc với bức xạ không cần thiết. Tạp dề chì đặc biệt hiệu quả trong việc bảo vệ các cơ quan và mô nhạy cảm, chẳng hạn như cơ quan sinh sản và tuyến giáp.

2. Tạp dề chì được sử dụng ở đâu?

Tạp dề chì thường được sử dụng trong các cơ sở y tế và nha khoa, bao gồm:

• Khoa X-quang (chụp X-quang, chụp CT, chụp X-quang huỳnh quang)
• Phòng khám nha khoa (chụp X-quang răng)
• Phòng thông tim (thủ thuật thông tim)
• Phòng phẫu thuật (trong quá trình phẫu thuật có hướng dẫn bằng hình ảnh)

3. Quy định về tạp dề chì là gì?

• Vừa vặn : Tạp dề phải vừa vặn với người mặc để đảm bảo che phủ toàn bộ các vùng nhạy cảm.
• Kiểm tra : Thường xuyên kiểm tra tạp dề để phát hiện các vết nứt, vết rách hoặc vết mòn có thể làm giảm hiệu quả của tạp dề.
• Bảo quản : Treo tạp dề trên móc treo phù hợp để tránh hư hỏng; tránh gấp hoặc nhăn.
• Sử dụng : Đảm bảo đeo tạp dề trong suốt quá trình thực hiện các thủ thuật liên quan đến bức xạ ion hóa.
• Thay thế : Thay thế tạp dề nếu chúng có dấu hiệu hư hỏng hoặc mòn.

4. Tạp dề chì trong ống thông tiểu là gì?

Trong các phòng thông tim (cath), nhân viên y tế và đôi khi cả bệnh nhân đều đeo tạp dề chì để bảo vệ khỏi phơi nhiễm bức xạ trong các thủ thuật như chụp mạch vành hoặc đặt stent. Các thủ thuật này đòi hỏi phải sử dụng máy chụp X-quang huỳnh quang trong thời gian dài, phát ra bức xạ liên tục.

5. Vật liệu nào có thể chặn bức xạ?

Các vật liệu có thể chặn bức xạ bao gồm:

• Chì : Có hiệu quả cao trong việc ngăn chặn tia X và tia gamma.
• Bê tông : Được sử dụng trong xây dựng tường chắn bức xạ.
• Vonfram : Thường được dùng thay thế cho chì trong các ứng dụng y tế và công nghiệp.
• Bismuth : Được sử dụng trong quần áo chống bức xạ nhẹ.

6. Biện pháp bảo vệ tốt nhất trước bức xạ là gì?

Phương pháp bảo vệ tốt nhất phụ thuộc vào loại và cường độ bức xạ. Các phương pháp phổ biến bao gồm:

• Tấm chắn và tạp dề chì : Dùng để chụp X-quang y tế và nha khoa.
• Tường bê tông dày hoặc tường lót chì : Dành cho các cơ sở hạt nhân.
• Khoảng cách và thời gian : Giảm thiểu thời gian tiếp xúc và tăng tối đa khoảng cách từ nguồn bức xạ.

7. Hóa chất nào được sử dụng để bảo vệ khỏi bức xạ?

• Kali iodua (KI) : Được sử dụng để bảo vệ tuyến giáp khỏi iốt phóng xạ trong các trường hợp khẩn cấp về hạt nhân.
• Xanh Phổ : Dùng để xử lý ô nhiễm bên trong bằng chất phóng xạ cesium hoặc tali.

8. Người ta dùng gì để bảo vệ bức xạ?

• Quần áo bảo hộ : Tạp dề chì, tấm chắn tuyến giáp và găng tay phẫu thuật .
• Vật liệu che chắn : Chì, bê tông và vonfram.
• Thiết bị giám sát : Máy đo liều lượng bức xạ.

9. Tạp dề không chì là gì?

Tạp dề không chì là loại quần áo bảo vệ bức xạ được làm từ các vật liệu thay thế như bismuth, antimony hoặc vonfram. Những chiếc tạp dề này có khả năng bảo vệ tương tự như tạp dề chì nhưng nhẹ hơn và thân thiện với môi trường hơn.

10. Sự khác biệt giữa tạp dề chì và không chì là gì?

• Trọng lượng : Tạp dề không chì nhẹ hơn và thoải mái hơn khi đeo.
• Vật liệu : Tạp dề chì chứa chì, trong khi tạp dề không chì sử dụng các vật liệu như bismuth hoặc vonfram.
• Tác động đến môi trường : Tạp dề không chì thân thiện với môi trường hơn và dễ thải bỏ hơn.
• Bảo vệ : Cả hai đều cung cấp mức độ bảo vệ bức xạ tương tự khi được thiết kế đúng cách.

11. Tạp dề chì có an toàn không?

Có, tạp dề chì an toàn khi sử dụng đúng cách. Chúng được thiết kế để bảo vệ cơ thể khỏi bức xạ, và chì được bao bọc trong các lớp bảo vệ để ngăn tiếp xúc trực tiếp. Tuy nhiên, việc xử lý không đúng cách hoặc làm hỏng tạp dề có thể làm giảm hiệu quả của nó.

12. Tại sao tạp dề chì không còn được khuyến khích sử dụng nữa?

Tạp dề chì đang dần bị loại bỏ ở một số nơi vì:

• Mối quan ngại về môi trường : Chì có độc và gây ra nhiều khó khăn trong việc xử lý.
• Trọng lượng : Tạp dề chì rất nặng và có thể gây khó chịu hoặc chấn thương theo thời gian.
• Tiến bộ trong công nghệ : Các giải pháp thay thế không chứa chì mang lại khả năng bảo vệ tương đương với các lợi ích bổ sung như giảm trọng lượng và cải thiện tính công thái học.